Stanisław Janke

---

Nagrody

Stanisław Janke, uznany twórca i literat kaszubski, zdobył liczne wyróżnienia w swojej karierze. Poniżej przedstawiamy zestawienie jego osiągnięć w dziedzinie literatury oraz kultury.

• 1991 – Medal Stolema,
• 1997 – I nagroda w Konkursie Literackim Miasta Gdańska za powieść „Żółty kamień”,
• 1997 – I nagroda w Ogólnopolskim Konkursie Prozatorskim im. Jana Drzeżdżona za opowiadania kaszubskie,
• 2003 – Medal „Srebrna Tabakiera Abrahama”,
• 2003 – Laureat Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury,
• 2007 – Medal – Zasłużony dla Powiatu Wejherowskiego,
• 2010 – Gryf Literacki za przetłumaczenie „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza na język kaszubski,
• 2010 – Nagroda Remusa za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechniania i ochrony kultury,
• 2011 – Gryf Kaszubski za zasługi dla Gminy Wejherowo,
• 2016 – Medal Róży od Prezydenta Miasta Wejherowa,
• 2016 – Honorowy Obywatel Gminy Lipusz,
• 2018 – Kaszubska Nagroda Literacka,
• 2020 – Gryf Literacki za powieść kaszubską „Cësk”.

Janke jest nie tylko pisarzem, ale również współtwórcą lokalnej kultury, co czyni go jedną z kluczowych postaci w regionie kaszubskim.

Twórczość

Poezja w języku kaszubskim

Stanisław Janke zyskał uznanie głównie dzięki swojej poezji w kaszubskim dialekcie. Jego twórczość obejmuje różnorodne tematy oraz emocje, docierając do serc wielu czytelników. Oto niektóre z jego wierszy:

• Ju już nie jestem motylem (1983),
• Żużónka jak mrzónka. Kołysanka z marzeń (1984),
• Kol kuńca wieku (1990),
• Do biôłégo rena (1994),
• Krôjczi pôjczi (1997),
• Piesniodzejanié (2003),
• Pò mie swiata nie mdze (2007),
• Kaszëbskô dwigô sã w spiéwie (2018),
• Alfabet dlô dzôtk (2021).

Proza w języku kaszubskim

W swoim dorobku literackim, autor również stworzył szereg prozatorskich utworów, które w pełni oddają charakter i ducha kaszubskiej kultury. Przykłady to:

• Łiskawica (1988),
• Psë (1991),
• Żôłti kam (2014),
• Cësk (2020),
• Mòrzkùlowie (2022).

Proza w języku polskim

Stanisław Janke napisał również dzieła w języku polskim, które zyskały popularność w szerszym kontekście literackim. Oto niektóre z nich:

• Żółty kamień (1998),
• Lelek (2001),
• Piękniewo (2005),
• Droga do Korony (2008).

Inne

Autor przyczynił się do rozwoju literatury kaszubskiej poprzez różne formy publikacji. Wśród nich warto wymienić:

• Kolce syberyjskiej róży (reportaże, współautor: Edmund Szczesiak) (1990),
• Wejherowo i Kalwaria Wejherowska (szkice literackie, współautor: Jerzy Treder) (1993),
• Poeta z kaszubskiej nocy. Życie i twórczość ks. dr. Leona Heykego (1885-1939) (1998),
• Derdowski (biografia literacka) (2002),
• Szescdzesątka (zbiór wierszy i wywiad-rzeka, współautor Maciej Tamkun) (2016),
• Kaszubski Grudzień 1970 (2016),
• Poczet pisarzy kaszubskich (współautor Maciej Tamkun) (2016),
• Język u wagi. Opowieści o Kaszubach nieznanych (2018),
• Kaszëbsczi Królowie. Królowie Kaszubscy (biogramy, współautor: Maciej Tamkun) (2020).

Tłumaczenia z kaszubskiego na polski

Janke nie tylko tworzył, ale i tłumaczył, dzięki czemu umożliwił szerszemu gronu odbiorców zapoznanie się z literaturą kaszubską. Oto niektóre z jego przekładów:

• Jan Patok, Straszydło w Czarnowskim Młynie (1984),
• Ptak za uszami. Humor i satyra Kaszubów (1992),
• Klechdy kaszubskie (1996).

Tłumaczenie z polskiego na kaszubski

Również jego prace tłumaczeniowe z polskiego na kaszubski zasługują na uwagę. Należy do nich:

• Adam Mickiewicz, Krimsczé sonetë (1998),
• Adam Mickiewicz, Òda do młodectwa, zawarty w „Oda do młodości” w przekładach na języki słowiańskie (pod red. K. Wrocławskiego) (Warszawa 1998),
• Adam Mickiewicz, Pón Tadeùsz (2010).

---

Oceń: Stanisław Janke

---