Tadeusz Bolduan, znany jako wybitny dziennikarz i publicysta, urodził się 5 kwietnia 1930 roku w malowniczym Kościerzynie. Jego życie i działalność na trwałe wpisały się w historię polskiego dziennikarstwa oraz ruchu kaszubskiego.
W ciągu swojej kariery Bolduan stał się ważną postacią, angażując się w różnorodne inicjatywy, które promowały kulturę i język kaszubski. Jego praca przyniosła wiele cennych osiągnięć, które miały wpływ na społeczność kaszubską.
Niestety, Tadeusz Bolduan zmarł 10 czerwca 2005 roku w Gdyni, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w sercach wielu ludzi, którzy go znali oraz tych, których inspirował swoją działalnością.
Życiorys
Tadeusz Bolduan przyszedł na świat w rodzinie Teodora, który był burmistrzem Wejherowa przed wybuchem II wojny światowej, tragicznie zamordowanym przez Niemców w 1939 roku, oraz Marii z domu Gniot, która zmarła w 1945 roku.
W czasie niemieckiej okupacji, Tadeusz przebywał w Kornem razem z matką i bratem. Po zakończeniu wojny, razem z bratem Rajmundem (1929–2006) zostały umieszczone w domu dziecka w Sopocie. W 1948 roku rozpoczął życie w Kościerzynie, gdzie w 1950 roku zdał maturę. W latach 1964–1967 studiował historię na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, w latach 1952–1957 był związany z prasą wojskową, pracując m.in. w „Głosie Żołnierza” jako korespondent, a później kierownik działu kultury. Był również sekretarzem redakcji i zastępcą redaktora naczelnego w „Skrzydłach Wolności” oraz zastępcą redaktora naczelnego „Żołnierza Polski Ludowej”. W 1956 roku dołączył do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.
W latach 1957–1961 pełnił funkcję redaktora naczelnego dwutygodnika „Kaszёbё”, a w latach 1962–1974 był zastępcą redaktora naczelnym „Liter”, równocześnie pełniąc obowiązki sekretarza redakcji w latach 1968–1973. Od 1975 roku aż do 1981 roku pracował jako dziennikarz i kierownik działu społecznego „Czasu”. Na przełomie lat 80. i 90. objął stanowisko redaktora naczelnego wydawanego przez ZK-P miesięcznika „Pomerania”. W 1989 roku był redaktorem w „Tygodniku Gdańskim”, a w latach 1990–1991 redaktorem naczelnym „Dziennika Bałtyckiego”. Od 1994 roku prowadził konwersatorium z publicystyki regionalnej Pomorza na Podyplomowym Studium Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego.
Tadeusz był współzałożycielem oraz aktywnym działaczem Zrzeszenia Kaszubskiego, które później przekształciło się w Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie. W latach 50. stał w obronie Słowińców w prasie, co wymagało odwagi cywilnej. Od 1996 roku był Kanclerzem Kapituły Medalu św. Wojciecha oraz Medalu Księcia Mściwoja II, które były przyznawane przez Radę Miasta Gdańska za szczególne osiągnięcia. W 2002 roku brał udział w Komitecie Honorowym Roku Bolduanowskiego, ustanowionego przez Zarząd Miasta Wejherowa z okazji setnej rocznicy urodzin jego ojca Teodora.
Tadeusz Bolduan był osobą o wielkiej kulturze osobistej, pracującą i aktywną do końca swojego życia. Cieszył się szacunkiem w środowisku kaszubsko-pomorskim, pomimo że niektóre z jego poglądów nie były powszechnie akceptowane i są dziś postrzegane przez niektórych jako anachronizmy, w tym m.in. jego przekonanie, że język kaszubski jest jedynie dialektem języka polskiego.
Od 1959 roku jego żoną była Urszula z domu Szornak (1930–2017). Ostatecznie, Tadeusz zmarł w Szpitalu Miejskim w Gdyni, w wyniku odniesionych obrażeń podczas wypadku samochodowego na ulicach Sopotu. Został pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku, w rejonie III, kwatera TAR II-2-6.
Publikacje
Oto przegląd ważnych dzieł Tadeusza Bolduana, które odzwierciedlają jego wkład w literaturę oraz tematykę kaszubską:
- W krainie Słowińców (1953),
- Książę Świętopełk (1966),
- Gdańsk 1945–1965 (album, 1967),
- Apostoł narodowej sprawy. O Antonim Abrahamie (1970),
- Gryf – godło Pomorza (1971),
- Syn ziemi gdańskiej. Opowieść o Erazmie Czarneckim (1989),
- Trybun Kaszubów. Opowieść o Antonim Abrahamie (1989),
- Nie dali się złamać. Spojrzenie na ruch kaszubski 1939–1995 (1996),
- Nowy bedeker kaszubski (1997).
Ordery i odznaczenia
Tadeusz Bolduan otrzymał wiele wyróżnień oraz odznaczeń na przestrzeni swojego życia, co potwierdza jego znaczący wkład w działalność publiczną oraz kulturalną.
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1979 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany w 1974 roku,
- Medal św. Wojciecha, przyznany pośmiertnie w 2006 roku,
- Medal Stolema, uhonorowanie z 1969 roku,
- Medal Wojewody Pomorskiego, który otrzymał w 2000 roku,
- Medal 100-lecia Gdańska, przyznany w 1998 roku,
- Odznaka honorowa „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, nadana w 1970 roku,
- Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Gdańska”, przyznana w 1976 roku,
- Odznaka „Zasłużonym Ziemi Wejherowskiej”, otrzymana w 1975 roku,
- Odznaka „Zasłużony Działacz Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich”.
Każde z tych odznaczeń odzwierciedla jego zaangażowanie oraz poświęcenie dla lokalnej społeczności i zasługi, które leżą u podstaw jego rozwoju oraz osiągnięć.
Nagrody
Tadeusz Bolduan, znany ze swojego wkładu w kulturę, otrzymał wiele istotnych wyróżnień za swą twórczość. Wśród nich znajduje się:
- nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury, którą przyznano mu w 1990 roku,
- „Bursztynowy Notes” – wyróżnienie Morskiego Oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy RP za całokształt twórczości, które odebrał w 2002 roku.
Upamiętnienie
29 września 2016 roku miało miejsce ważne wydarzenie, które uhonorowało Tadeusza Bolduana.
W Gdańsku-Chełmie, na skrzyżowaniu ulic Cienistej, Worcella oraz Zamiejskiej, powstało rondo nazwane jego imieniem.
Przypisy
- a b c d e f g h BOLDUAN TADEUSZ, dziennikarz – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 06.11.2024 r.]
- Laureaci Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” [online], bip.gdansk.pl [dostęp 06.11.2024 r.]
- Laureaci medalu św. Wojciecha [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 06.11.2024 r.]
- Rondo im. Tadeusza Bolduana - mapa i geoportal [online], e-mapa.net [dostęp 06.11.2024 r.]
- Wyborcza.pl [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 17.01.2021 r.]
- Wyborcza.pl [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 20.07.2020 r.]
- Tadeusz Bolduan. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 22.05.2019 r.]
- GrażynaG. Bral GrażynaG. i inni red., Słownik dziennikarzy i publicystów Pomorza 1945–2005, Gdańsk: Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej, Oddział Morski w Gdańsku, 2008, s. 19.
- a b Pożegnania. Tadeusz Bolduan [online], Gdańsk Nasze Miasto, 13.06.2005 r. [dostęp 20.07.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Stanisław Ernest Denhoff | Alojzy Ruchniewicz | Bolesław Mazurkiewicz | Andrzej ŁosińskiOceń: Tadeusz Bolduan