Andrzej Zarach to uznany polski matematyk oraz naukowiec, który urodził się 2 czerwca 1948 roku w Kościerzynie. W swojej karierze naukowej łączył pasję do matematyki z zaangażowaniem w działalność opozycyjną w czasach PRL.
Jego prace oraz działalność na rzecz społeczeństwa obywatelskiego wyróżniają go jako postać o niezwykłym wkładzie w rozwój nauki oraz walkę o prawa człowieka w Polsce.
Życiorys
Andrzej Zarach to wybitny matematyk, który już jako uczeń 10. klasy I Liceum Ogólnokształcącego im. Józefa Wybickiego w Kościerzynie osiągnął niezwykły sukces, zdobywając pierwsze miejsce na Ogólnopolskiej Olimpiadzie Matematycznej, co miało miejsce w roku 1965. Po ukończeniu liceum, w latach 1966–1971, kontynuował swoje wykształcenie na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Tam uzyskał tytuł magistra w 1971 roku, a jego praca naukowa została doceniona I nagrodą w Konkursie im. Józefa Marcinkiewicza, który honorował najlepsze osiągnięcia studenckie.
Pomimo jasnej drogi kariery, Andrzej Zarach napotkał na przeszkody. Komitet Warszawski PZPR nie zaakceptował jego zatrudnienia na stanowisku dydaktycznym, jednakże Uniwersytet Warszawski zrekompensował to, przyjmując go na studia doktoranckie. W 1973 roku obronił pracę doktorską na tym uniwersytecie i w tym samym czasie rozpoczął pracę naukową, zatrudniając się na Politechnice Wrocławskiej.
W czerwcu 1980 roku Andrzej Zarach otrzymał wymówienie z pracy, jednak dzięki interwencji Rady Naukowej Instytutu, szybko został przywrócony do pracy we wrześniu tego samego roku. Jego kariera nabierała tempa, a w 1988 roku zdecydował się na emigrację do Stanów Zjednoczonych. Od 1991 roku pracował na East Stroudsburg University w Pensylwanii, a w 1997 roku został profesorem matematyki, co było ukoronowaniem jego długiej i znaczącej kariery akademickiej.
Działalność opozycyjna
Działalność polityczna Andrzeja Zaracha sięga wydarzeń marcowych 1968 roku, gdzie aktywnie uczestniczył jako działacz ZMS. Po rozpoczęciu pracy na Politechnice Wrocławskiej, zaangażował się w tworzenie lokalnej jednostki Solidarności. Jako delegat miał zaszczyt uczestniczyć w I Krajowym Zjeździe Delegatów w 1981 roku, a także był członkiem Prezydium Komisji Krajowej Solidarności.
Po tragicznym 13 grudnia, Zarach zorganizował oraz aktywnie działał w strukturach opozycyjnych. Został dwukrotnie internowany, najpierw 6 stycznia, a następnie pomiędzy 5 a 18 listopada 1982 roku. Po tych wydarzeniach, wielokrotnie stawiał czoła zatrzymaniom przez Służby Bezpieczeństwa. W 1983 roku dołączył do Solidarności Walczącej, stając się jej kluczowym członkiem w Komitecie Wykonawczym.
W 1987 roku Zarach miał istotny wkład w organizację pierwszych w Polsce podziemnych serwisów informacyjnych, które rozpowszechniały informacje w formacie elektronicznym, głównie na dyskietkach. W tym czasie pisał liczne artykuły do pism podziemnych, a od 1986 do 1990 roku był członkiem redakcji „Solidarności Walczącej”. Od sierpnia 1986 roku został objęty rozpracowaniem przez Wydział III/Inspektorat II Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych we Wrocławiu w ramach operacji „Rozpracowania”.
10 listopada 1987 roku, dzień po aresztowaniu Kornela Morawieckiego, oficerowie SB przedstawili Zarachowi ofertę porozumienia z Solidarnością Walczącą. Zawierała ona obietnicę legalizacji działań tej organizacji w zamian za rezygnację z interwencji w sprawy ZSRR oraz żądań dotyczących wycofania Armii Radzieckiej z Polski i odsunięcia partii komunistycznej od władzy. Po aresztowaniu Andrzeja Kołodzieja, przedstawiciel generała Kiszczaka zasugerował Zarachowi współpracę w przygotowaniu ogólnopolskich strajków, które planowano na maj 1988 roku. Po powrocie Kornela Morawieckiego do Polski, Zarach osobiście przekazał mu szczegóły tych propozycji, które jednak zostały zdecydowanie odrzucone przez Solidarność Walczącą.
W swojej działalności Andrzej Zarach posługiwał się pseudonimami takimi jak „Andrzej Lesowski”, „Mea” oraz „Ruth”.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Józef Groth | Ireneusz Recław | Marian Kallas | Ireneusz Grulkowski | Abraham Lissauer | Jolanta ZombirtOceń: Andrzej Zarach